Häufig gestellte Fragen

Wat is MammaPrint?^®

MammaPrint is een unieke test waarmee wordt bepaald hoe agressief uw borsttumor is en of u een hoog of laag risico heeft op het terugkomen van uw borstkanker. Op basis van de uitkomst van MammaPrint kunt u met uw arts met behulp van deze informatie bepalen of u bijvoorbeeld wel of geen aanvullende chemotherapie nodig heeft. De MammaPrint test beoordeelt of u een hoog, of laag risico hebt op uitzaaiingen (en daarmee op de terugkeer van de borstkanker) aan de hand van het analyseren van 70 genen in uw borsttumor. De test is een zogeheten ‘vingerafdruk’ van de tumor. Zo’n test wordt ook wel een ‘genexpressietest’ genoemd.

Is MammaPrint geschikt voor mij?

MammaPrint is het meest geschikt als de borstkanker nog in een vroeg stadium is. Patiënten bij wie invasieve borstkanker is gediagnosticeerd, die lymfeklier negatief of lymfeklier positief (tot maximaal 3 lymfeklieren) zijn en waarvan de tumor niet groter is dan 5 cm is, komen in aanmerking voor deze genexpressietest van Agendia. Vraag uw behandelend arts of MammaPrint van toegevoegde waarde zou kunnen zijn in uw situatie.

Kan MammaPrint altijd worden uitgevoerd?

Indien in samenspraak met uw arts is besloten dat een MammaPrint test voor u van toegevoegde waarde zou kunnen zijn dan kan MammaPrint worden uitgevoerd zowel vóór als na de operatie. Voor de operatie kan er weefsel worden verkregen door een zogenaamd naaldbiopt. Na de operatie kan het ziekenhuis een stukje weefsel van uw tumor insturen naar het laboratorium van Agendia.
Hierdoor is het mogelijk zowel voor als na het ondergaan van de operatie te kiezen voor een MammaPrint test. Binnen 10 werkdagen stuurt Agendia de uitslag van de test naar uw behandelend arts die het resultaat van uw uitslag met u zal bespreken. Heel soms zijn er niet voldoende tumorcellen aanwezig in het stukje weefsel om de test uit te voeren, waardoor er geen voorspelling over uitzaaiing mogelijk is.

Hoe kom ik aan de MammaPrint?

U kunt de test niet zelf aanvragen. In overleg met uw behandelend arts kan deze de test aanvragen bij Agendia.

Word ik beter met MammaPrint?

MammaPrint is geen behandelmethode of medicijn, maar een diagnostische test die vaststelt hoe agressief uw vorm van borstkanker is. Met de uitslag van de MammaPrint test kunt u samen met uw arts, geinformeerder bepalen welk behandelplan voor uw situatie het meest geschikt is.

Waarom zou ik kiezen voor MammaPrint?

De MammaPrint test kan u helpen bij het bepalen of u baat zou kunnen hebben bij chemotherapie of dat dit veilig achterwege gelaten zou kunnen worden. In Nederland krijgt 75% van de borstkankerpatiënten een behandeling met chemotherapie, terwijl bekend is dat voor veel van deze vrouwen deze zware behandeling niet nodig is. Maar liefst de helft van de borstkankerpatiënten krijgen een chemokuur waar zij geen baat bij hebben, maar wel de bijwerkingen van ondervinden. Met het laten uitvoeren van de MammaPrint test krijgt u een duidelijke risicobeoordeling, namelijk, een Hoog of Laag Risico op uitzaaiingen. Bij de uitslag Laag Risico kan chemotherapie veilig achterwege gelaten worden. Het gebruik van MammaPrint kan bij ongeveer 2.500 patiënten per jaar (in Nederland) onnodige chemotherapie voorkomen.

Waar moet mijn tumor aan voldoen?

MammaPrint is geschikt voor alle vormen van borstkanker in een vroeg stadium. Dus voor oestrogeen receptor positieve (ER+) en oestrogeen receptor negatieve (ER-), lymfeklier negatieve en positieve (1-3 klieren) tumoren in stadium 1,2 en operabel stadium 3. Ook voor borstkankerpatiënten waarbij overwogen wordt om zogenaamde neo-adjuvante therapie te geven (chemo therapie vóór de operatie) is Mammaprint geschikt. In dit geval dient weefsel ingestuurd te worden voordat de therapie gestart wordt.

Hoe komt mijn arts aan tumorweefsel voor de MammaPrint?

Uw arts neemt een stukje weefsel van de tumor die verwijderd is tijdens de operatie. Ook kan er weefsel van uw tumor worden verkregen door het doen van een naaldbiopt. Vervolgens wordt het weefsel opgestuurd naar het laboratorium van Agendia.

Bij de operatie bleken er geen uitzaaiingen in mijn lymfeklieren te zijn. Wat zijn mijn kansen?

Zonder behandeling na de operatie is er een kans dat de tumor terugkomt. Maar die kans is met aanvullende therapie te verkleinen. Door het laten doen van een MammaPrint weet u of chemotherapie zinvol is voor de behandeling van uw tumor en kan er een geïnformeerd behandelplan gemaakt worden.

Zegt MammaPrint ook iets over de erfelijkheid?

Nee, daarvoor is een ander soort genetisch onderzoek nodig die kijkt naar de erfelijkheid van borstkanker die kan worden aangetoond in bijvoorbeeld het BCRA-1 of BCRA-2 gen.

Hoe lang duurt het voordat de uitslag bekend is?

Binnen tien werkdagen is de uitslag van de MammaPrint bekend. Die wordt naar uw arts gestuurd.

Vergoedt mijn verzekering de MammaPrint?

Momenteel zit de MammaPrint test nog niet in de basiszorgverzekering, maar wordt wel door de meeste grote en kleine zorgverzekeraars vergoed via de aanvullende verzekering. Hieronder vallen Menzis, CZ,  ONVZ (waaronder ook PNO, VvAA), ENO (Salland, Energiek en Holland Zorg), de Friesland Zorgverzekeringen en alle bij Achmea aangesloten zorgverzekeraars. Meer dan 90% van de vrouwen is daarmee verzekerd voor de MammaPrint test. Agendia vindt dat iedere vrouw, wanneer in samenspraak met haar arts is besloten de MammaPrint test aan te vragen, toegang moet krijgen tot de deze test. Wanneer u dus niet verzekerd bent bij een van bovenstaande verzekeringsmaatschappijen dan raden we u aan contact op te nemen met een van onze vriendelijke medewerkers van de klantenservice. Zij leggen u uit hoe wij dit voor u kunnen gaan regelen.
(020-4621510 of customerservice@agendia.com)

Waar wordt de MammaPrint test uitgevoerd?

De MammaPrint test wordt uitgevoerd in het laboratorium van Agendia in in Amsterdam. Ons laboratorium voldoet aan alle benodigde kwaliteitseisen en heeft daar certificaten voor ontvangen. Op regelmatige basis worden deze controles opnieuw uitgevoerd.

Wat is het belang van de MammaPrint en ‘genonderzoek’?

Van oudsher baseren artsen zich op ‘klinisch-pathologische factoren’, dit betekent dat er wordt gekeken naar onder andere de leeftijd van de patiënt, tumorgrootte, tumorgraad, betrokkenheid van de lymfeklieren en hormoongevoeligheid van de tumor voor het beoordelen van het risico op uitzaaiingen.

Vandaag de dag wordt bij de diagnostisering van kanker niet alleen rekening gehouden met de traditionele parameters, maar wordt gestreefd naar een meer innovatieve benadering voor ziektepreventie en ‑behandeling – gepersonaliseerde geneeskunde of precisiegeneeskunde (Precision Medicine) genaamd – waarbij rekening wordt gehouden met verschillen in de genen, omgeving en leefstijl van mensen.

Maakt Agendia ook andere tests?

In aanvulling op MammaPrint heeft Agendia nog een nieuwe test ontwikkeld die additionele informatie kan verschaffen over het gedrag van de tumor, namelijk BluePrint^®. Dit is een profiel die de activiteit van 80 genen in de borsttumor analyseert, en vervolgens onderverdeelt in 3 groepen: Basaal, Luminaal A of B, of HER2-type. Deze groepen zijn zogenaamde moleculaire subgroepen en er is steeds meer bewijs in de medische wereld dat deze onderverdeling iets zegt over de respons op bepaalde therapieën. Samen met de MammaPrint test kan BluePrint mogelijk extra waardevolle informatie over het gedrag van de tumor geven.

De MINDACT studie

Wat is de MINDACT studie?

MINDACT staat voor Microarray In Node-negative and 1 to 3 positive lymph node Disease may Avoid ChemoTherapy (MINDACT).
Dit is het eerste en enige prospectieve, gerandomiseerde fase III-onderzoek waarin MammaPrint®, de 70-genen borstkanker test van Agendia, werd vergeleken met de veelgebruikte klinisch-pathologische criteria voor het selecteren van patiënten die door de MammaPrint test zijn aangewezen als laag risico en ondanks hun klinische hoog risico factoren toch veilig chemotherapie achterwege kunnen laten.

Wat is een prospectieve gerandomiseerde studie?

Prospectief betekend: vooruitkijken. Bij prospectief onderzoek wordt eerst bepaald welke behandeling een patiënt krijgt door middel van een steekproef (randomisatie) en daarna worden de metingen gedaan. Bij randomisatie wordt via een computersysteem de patiënt willekeurig ingedeeld in een behandelplan. Het gevolg van randomiseren is, dat onbekende of niet gemeten storende factoren zoveel mogelijk gelijk verdeeld worden over de groepen. Daardoor is hun gemiddelde effect op de uitkomst voor alle groepen gelijk. Zowel u als uw arts weten van tevoren niet welke behandeling u krijgt.

Wat was het doel van de MINDACT studie?

Kan het doen van een genexpressietest bij borstkanker met een klinisch-pathologisch hoog risico, vrouwen identificeren die veilig chemotherapie kunnen weglaten?

Enkele feiten over deze studie:

• 112 centra in negen Europese landen
• De uitkomsten leveren het hoogste bewijsniveau van de MammaPrint test
• Patiënten zijn geïncludeerd van 2007 tot en met 2011
• 6.693 deelnemende patiënten met borstkanker in een vroeg stadium met lymfeklier negatieve ziekte of met één tot drie positieve lymfeklieren.
• Waaronder 2000 Nederlandse patiënten verdeeld over x ziekenhuizen
• Deze studie werd in Nederland vanuit het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam gecoördineerd.
• Van de in totaal 112 ziekenhuizen deden er 21 Nederlandse ziekenhuizen mee.

Resultaat: Uit MINDACT blijkt dat patiënten die volgens de gangbare klinisch-pathologische criteria een hoog risico hebben op uitzaaiingen, maar aan de hand van MammaPrint in het Laag Risico profiel vallen, geen significant of klinisch relevant voordeel van chemotherapie hebben. Deze groep patiënten kan dus veilig chemotherapie achterwege laten zonder verminderde overlevingskans.

In Nederland gaat het dan per jaar om zo’n 2.500 vrouwen die onnodig chemo krijgen

• Met de resultaten van deze studie heeft de MammaPrint het hoogste medisch bewijsniveau (Niveau 1A) verkregen. Er is geen enkele andere borstkanker genexpressie test met dit hoge bewijsniveau.

Wat zijn de belangrijkste resultaten van de MINDACT studie?

• Er is aangetoond dat bij 46% van de patiënten met klinisch hoog risico die eerder in aanmerking zouden zijn gekomen voor chemotherapie, dit nu niet meer nodig heeft. Onnodige bijwerkingen en nadelen van chemotherapie kunnen dus worden voorkomen in een groot deel van de patiënten. Op de korte termijn zijn dit bijvoorbeeld haarverlies, misselijkheid en vermoeidheid. Bij langetermijneffecten gaat het om cognitieve en concentratie-verliesstoornissen, hartproblemen en zelfs secundaire tumoren, zoals leukemie. Het is daarom belangrijk om te weten wie de vrouwen zijn die géén chemotherapie nodig hebben, zodat ‘overbehandeling’ kan worden voorkomen.
• Ruim 94% van de patiënten die een klinisch hoog risico hadden maar na het doen van de test een MammaPrint laag risico bleken te hebben, hadden na 5 jaar geen uitzaaiingen, waarbij er geen verschil was tussen de groep die wel chemotherapie heeft gekregen, en de groep die geen chemotherapie heeft gekregen op basis van de studie.

Wie heeft de studie uitgevoerd?

De MINDACT studie is uitgevoerd en geanalyseerd door de zeer gerespecteerde en onafhankelijke onderzoeksorganisatie, de Europese organisatie voor onderzoek naar en behandeling van kanker (EORTC, European Organization for the Research and Treatment of Cancer) en de Breast International Group (BIG).

Hoe was Agendia betrokken bij het onderzoek?

Agendia heeft voor de studie van de EORTC de MammaPrint tests kosteloos ter beschikking gesteld. Agendia zal blijven samenwerken met vooraanstaande kankercentra en wetenschappelijke groepen voor aanvullend klinisch onderzoek om effectievere, geïndividualiseerde behandelingen binnen het bereik van kankerpatiënten te brengen.

Referentie:[1] Cardoso F, van’t Veer LJ, Bogaerts J et al. 70-Gene Signature as an Aid to Treatment Decisions in Early-Stage Breast Cancer. N Engl J Med 2016; 375: 717-29.
Bekijk hier het volledige onderzoeksrapport